دلیجان

یکی از زیباترین پاره های زمین که دیده ام. جایی که زیبایی جنگل و کوهستان قفقاز و نرمی و تازگی جریان جان بخش هوایی که ازسوی دریای سیاه به سوی مشرق خورشید روان است در یک بارگاه پاکیزه و در آرامشی سترگ به هم پیوسته اند.

صد کیلومتر که از ایروان به سوی شمال می روی - در پاره شمال باختری دریاچه سوان و در شمالی ترین سرزمین در امپراطوری هخامنشی- یکی از آخرین باراندازهای جاده ابریشم آغوش گشوده است در جایی که به مرز های اروپا نزدیک می شود. اینجا در میان ارمنیان به سرزمین گوشه نشینی و به درون خزیدن راهبان شهرت دارد و مجموعه های کهن کلیسایی که در همه سوی آن از گذشته دور به جا مانده است به شما امکان احساس دوباره تجربه راهبان را هدیه می کند.

شهر در دره ای پوشیده ار جنگل انبوهی از کاج وبلوط و افرا و درختان میوه جنگلی و در دو سوی رودخانه خروشانی جا گرفته که به سوی دریاچه کوچک کایان - در حدود ۷۰ کیلومتر آن سو تر - روان است در جای به هم پیوستن مرز های آذربایجان و ارمنستان و گرجستان.

با وجود آن که شهرت زیبایی دلیجان آن را به یکی از پر کشش ترین جاها برای گردشگرانی که به ارمنستان می آیند و برای نخبگان فرهنگ و هنر ارمنی به یک تفریح گاه تابستانی تبدیل کرده است و هتل هایی با نرخ شبی ۳۰۰ دلار ر ادر کنار هتل- خانه هایی با نرخ شبی ۳۰ دلار قرار داده است اما از هجوم میکده ها و شبکده ها خبری نیست. در حالی که موزه ها و کتابخانه هایی را می توانی سراغ بگیری که از مجموعه های با ارزش هنر و فرهنگ ارمنی هستند.

گسترش شهر در دو سوی رودخانه و در کوهپایه و در امتداد دره - بی نشانی از ویرانه سازی طبیعت - رخ نموده است. مجموعه های آپارتمانی ۶ و ۷ طبقه با بنیانی محکم و نمایی نه چندان پر تجمل و درونی نه چندان مدرن نشانی از نخستین دوران توسعه شهر در عهد برپایی شوروی دارد. مجموعه های مسکونی که فاصله متناسب میان آن ها با فضایی برای گاراژ ها و بازی بچه ها پر می شود. آن سوی این ساختمان ها و در دو سوی خیابان کهن شهر که به سوی تفلیس امتداد می یابد هنوز نشانه هایی از خانه های قدیمی به جا مانده است که هر ایرانی را به یاد خانه های کهن در رشت وآستارا می اندازد. هرچه به سمت کوه بالا می رویم و هرچه بیشتر به جاگیری سنجیده و با وسواس در حفظ یکپارچگی جنگل و مرتع در هنگام ساختن بناهای جدید نگاه می کنی بیشتر در می یابی که ویرانگری که ما - در ایران - در حق مناطقی مانند کلاردشت روا داشته ایم یک امر ناگزیر نبوده است و می شد به توازنی در همزیستی با طبیعت دست یافت.

دل شهر در گورستان جنگلی حیرت انگیز دلیجان می تپد. در امتداد رودخانه و در کوهپایه جنوبی به درازای در حدود یک کیلومترو گم شده در جنگل. فضا های مربع یا مستطیل در ابعاد سه متر در سه متر یا سه متر در ۴ یا ۵ متر و یا ترکیباتی از این ها با دیواره هایی از ۳۰ سانتی متر تا یک متریک گور خانه گروهی است که نسل های پیاپی خانواده ها را درکنار یک دیگر قرار داده است. با دیواره ها و سنگ قبرهایی اغلب به رنگ سیاه و خاکستری که به دقت اجرا شده اند و در ردیف های منظم که امکان ایجاد خیابان بندی را فراهم آورده و آن را به یک پارک زیبا تبدیل ساخته است. در کنار هر گور خانه اغلب یک میز فلزی کوچک با چهار صندلی کوچک در اطراف آن قرار دارد. در کنار قبر ها یک ظرف کوچک گاه معمولی و گاه با اندکی تزیین برای آب پاشیدن بر قبر ها قرار دارد. این را در ایران هم می بینیم. اما چیز دیگری هم بر سر برخی قبر ها دیدم که در ایران ندیده بودم. یک پیک کوچک . گاه از جنس کریستال و گاه فلز.هرچه به سوی جنگل پیش می رویم تاریخ نوشته شده بر روی گور ها قدیمی تر می شود و گور خانه ها در لابلای تاریکی جنگل نادیدنی می شوند. در آستانه گورستان تپه کوچک زیبایی قرار دارد با سنگ قبر هایی که نشان سال پایان جنگ جهانی دوم را دارد و تندیس بزرگی از سربازی که سرباز زخم خورده ای را برپا داشته است.

در کنار گور خانه ای می نشینم. آواز های در هم تنیده و رنگارنگ پرندگان در جنگل همنوای سکوت پربار جنگل است.گویی این جا چشمه ای از جریان آگاهی در زمین است. جریانی از آگاهی که جریان آگاهی بشری تنها بخشی از آن است.می توانی این پیوند را ببینی وقتی که در اعماق آگاهی با حس یک درخت دلیجان را تجربه می کنی.

حادثه ناگواری که برای باتری دوربینم رخ داد این امکان را ازمن گرفت تا عکس های خودم از دلیجان را به سوغات بیاورم. پیشنهاد می کنم دلیجان و اطلاعاتی در باره آن را در اینجا ببینید: http://www.haykland.com/guide_dilijan.php

http://freelanceronline.blogspot.com/2008/05/blog-post_29.html پیوند در آزادنویس